İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü tarafından düzenlenen "İstanbul Kent Araştırmaları" seminer serisinin yirmi birincisi 19 Ekim 2021 tarihinde çevrim içi olarak düzenlendi. Bölümümüz öğretim elemanı Ar.Gör. Ayça ÇELİKBİLEK’in moderatörlüğünde gerçekleşen seminere Maptriks Firması´nda çalışan Yüksek Şehir Plancısı Gözde KARAHAN konuk oldu. KARAHAN, “İstanbul Ofis Pazarı için Uzun Dönem Denge Kirası Analizi” başlıklı sunumu gerçekleştirdi.
Araştırmacı, 1995 yılından itibaren kurumsallaşmaya başlayan İstanbul ofis piyasasında günümüzde çok sayıda aktör bulunduğunu; ancak tüm kurumsallaşma çabalarına rağmen gelişmekte olan ülkelerin ofis tahmin çalışmalarında yaşanan sorunların İstanbul ofis piyasasında da gözlemlendiğini belirtti. Mülk sahiplerinin kişisel kararlarının ofis pazarını olumsuz yönde etkileyebildiğine dikkat çeken KARAHAN, bu durumun ileriye yönelik tahmin çalışmalarını zorlaştırdığına dikkat çekti. İstanbul´da mülk sahiplerinin ofis binalarında satış değerlerini düşürmemek için pazar kira değerlerinin üstünde kira talep ettiğini belirten araştırmacı, ofis birimlerinin bu nedenle uzun dönem boş kaldığına işaret etti. Araştırmacı bu nedenle literatürde çoğunlukla gelişmiş ülkeler için çalışılan uzun dönem denge kirası değerlerinin İstanbul´daki mevcut ve planlanan ofis projeleri için önemli olduğunu söyledi. KARAHAN çalışmasında hem kentin “Merkezi İş Alanı”nı oluşturan ve Avrupa Yakası’nda yer alan Esentepe, Levent ve Maslak olmak üzere 3 alt markete hem de “Merkezi İş Alanı”nda yer almayan ancak kentin önemli iş alanlarını içeren Basın Ekspres bölgesine ve Altunizade, Kavacık, Kozyatağı ve Ümraniye gibi diğer alt marketlere yer verdi. Bu alt bölgeler için kira ve boşluk verilerini A ve B sınıfı ofis binaları için ayrı ayrı ele aldı. Araştırmacı çalışma neticesinde İstanbul´da ofis pazarının literatürde çoğunlukla çalışılan Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri ofis pazarlarından farklı olduğunu ifade etti. Bu farkın yatırımcıların pazar araştırması ile yatırım yapmaması, pazarın her zaman şeffaf olmaması ve mal sahipliği farklılıklarından kaynaklandığına dikkat çekti.
Seminerin soru cevap bölümünde kentte yeni alt merkezler oluşması durumunda kira değerlerinin nasıl etkilenebileceği yorumlandı. Ayrıca sunumda incelenen iş ve ofis alanlarının gelişmesinde planlama araçlarının etkisi tartışıldı.